Оюутолгойн гэрээг наймааны ухаанаар шинжвэл

Оюутолгойн гэрээ байгуулах явцыг наймаа хийж байгаа үүднээс нь харвал манай томчууд барууныхантай наймаа хийх чадвар тун тааруу байна уу гэж харахаар байна. Энэ хэдэн түшмэдүүдийг зүгээр нарантуул зах зээр очиж жаахан ажиглалт судалгаа хийлгэмээр санагдлаа. Тэд нар ямар хүнтэй яаж харьцахыг маш сайн мэднэ.

За нэгэнт наймаа гэж байгаа учраас манайд ямар ашигтай хөзрүүд байна, бас ямар муу хөзрүүд байгааг тодорхойлох хэрэгтэй гэж үзлээ.

АШИГГҮЙ ХӨЗӨРНҮҮД
1. Урьд нь хийгдэж байсан томоохон ордыг ашиглаж ирсэн хөрөнгө оруулагч талыг хэт шүтсэн хохиролтой жишиг. Бороо гоүлд гэх мэт
2. Өмнөх удирдлагуудын Айванхоү Майнзт өгч байсан амлалтууд, өмнө авч байсан дэмжлэг өр барьцаа, хувийн харьцаа
3. Гадны хөрөнгө оруулагчдад дэндүү найр тавьсан, "эх оронч" бус хууль тогтоомжууд
4. Шийдмэг алхам хийлгүй хэтэрхий их цаг алдсан, хүлээлт бий болгосон
5. Засаглал тогтоож буй хугацаандаа гэрээг батлах гэж хэт яарснаас үүдсэн хөнгөн туйлбаргүй чанар
6. Шийдвэр гаргах эрхтэй түшмэдүүдийг "худалдан авах" бололцоо өндөр
7. Томоохон гэрээ байгуулах, гадныхантай наймаалцах туршлага бага, сэтгэлзүйн хүчин зүйл сул
8. Оюутолгойг хэт их удаашруулснаас энэ талаар сонсохоос олон нийт залхах хэмжээнд хүрсэн

АШИГТАЙ ХӨЗӨРНҮҮД
1. Орд газар нь монголын газар нутагт байгаа
2. Шийдвэр гаргах гол эрх мэдэл монголын талд байгаа
3. Зэсийн үнэ өсөх хандлага бүрдсэн
4. Хөрөнгө оруулагч тал эдийн засгийн хүнд байдалд байгаа
5. Олон нийт алдагдалтай гэрээ хийхийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа
6. Хөрөнгө оруулалт хийх сонирхолтой өөр компаниуд олноороо байгаа

Эдгээрийг тус бүрд нь нарийвчилж задалж бичвэл маш их цаг зай эзлэх учраас энэ нөхцөлд монголын талаас авч болох арга хэмжээ тактик ямар байвал зүгээр вэ гэдэгт өөрийн бодлоо бичье. Монголын талаар барьж болох стратеги, тактик гээд бичвэл бас дуусахгүй их юм болох учраас хамгийн чухал зарчмын шинж чанартай хоёр саналыг дэвшүүлмээр байна.

Нэгд, Гэрээ байгуулах явцыг нээлттэй болгох, төрийн бус байгууллагуудын оролцоог нээж өгөх
Хоёрт. Оюутолгойн орд ашиглах нээлттэй тендер зарлах, зөвхөн Айванхой Майнзтай байгуулна гэсэн байр сууриа орхих, Ингэснээр энд өрсөлдөөн бий болж монголын талд хамгийн ашигтай байх хувилбарууд гарч ирнэ. Капиталист улс болно гэж ард түмнээрээ сонголтоо хийчихсэн байж шударга өрсөлдөөнийг боогдуулж байгаагаараа ЗГ өөрөө өөрийнхөө ашиглаж болох томоохон бололцоог хааж байгаа нь үнэхээр өөрөө өөрийнхөө хөлийг чөдөрлөж байгаатай нэг адил зүйл юм. Айванхой Майнз гараад явбал хужаа нар л үлдэнэ гэдэг үгээр олон монголчуудыг төөрөлдүүлэх гэж оролдож байна. Тэр тусам тэндэр зарлаад үз л дээ гэж хэлмээр байна. Айванхой Майнзтай харьцуулахгүй том компаниуд оюутолгойд оролцох саналаа тавина гэдэгт бат итгэлтэй байна. Бүр Айванхой Майнзыг заавалчгүй оролцуулна гэж байгаа бол тэдэнд 10 хувийг ашиглах эрхийг өгөөд бусад өөр компаниудыг орох эрхийг нээж өгөх хэрэгтэй шүү дээ. Нэг орд дээр хэд хэдэн гадны компаниудыг оруулдаг жишиг дэлхийд хэвийн байдаг л асуудал ш дээ. Энэ талаар манайхан нэг бодож үзээсэй дээ.

Үнэхээр төр муу менежер үү?

Оюутолгойг эзэмшихэд төрийн хяналт удирдлагатай байх нь зөв үү буруу юу гэж улс төрчдийн дунд яригдаж эхэлж байгаа нь сайшаалтай ч "төр хамгийн муу менежер" гэдэг шалтгаанаар төрийг аль болох хол байлгах нь ашигтай гэж мэдэмхийрч байгаа улс төрчид цөөнгүй байгаа бололтой.

Үнэхээр төр хамгийн муу менежер гэж үнэн үү? Мэдээж энэ үг хаана ямар нөхцөлд хэрэглэгдэж байгаагаас хамаараад үнэн байж болно худал байж болно. БАс л нөгөө харьцангуй ойлголт. Нийтлэг тохиолдолд төрийн өмчит компанийг удирдаж байгаа хэдэн хүн өөрсдийн өмч хөрөнгө нь биш болохоор хүнийрхэг хүрэн бөөр гаргадаг, алдсан ч олсон ч онцын хариуцлага, гавьяа үүрдэггүй гэдэг утгаараа хувийн компаниас уян хатан биш үр ашиг муутай энэ тэр гээд зүйлүүд бий. Хувийн компаниуд шиг хурдан шуурхай шийдмэг алхам хийх талдаа төрийн өмчит компани удаан хойрго байдаг. Эдгээр нь төрийн өмчит компанийг муулах гол зүйлс.
За тийм байг. Гэтэл иймхэн шалтгаанаар бүхэл бүтэн баялагаа нүдэн балай харийханд даатгах нь зөв гэж үү? Төр муу удирддаг гээд эрдэнэтийг тэр чигт нь оросуудад өгвөл яасан юм? Бороог канадуудад ингээд зүгээр өгөө биз дээ? Одоо юу болж байгааг хар л даа.
Ажилчид нь өлсгөлөн зарлаад сууж байна. Эрдэнэтийхэн өлсгөлөн зарлалаа л гэж дуулаагүй юм байна. Бороо голдоос долоох төдий л хэлтэрхий монголууд зулгаасан. Айванхоу майнсыг лоббидогчид ил цагаан өмөөрч чадахгүй аргаа бараад "төр хамгийн муу менежер" гэдэг жижигхэн шалтгаанаар бамбай болгоод зүгээд байгааг манайхан ойлгож байгаа гэж найдаж байна. Төр хичнээн муу удирддаг ч гэсэн зөвхөн өөрсдийнхөө ашиг хонжоог урьтал болгосон гадны наймаачдаас илүү монголыг бодох байлгүй дээ. Тэгээд ч нүдэн балай 15 жил бүр 30 жил юу болж байгааг гаднаас нь харж суухаар өөрсдөө хөлсөө гаргаад зэрэгцээд өдөр бүр зүтгэж явсан нь ямар ч утгаараа дээр гэж муйхарламаар санагдлаа.

Алдах эсвэл хамтрах

УИХ-ын гишүүд шалгалтандаа тэнцэх үү?Оюутолгойн гэрээг батлахгүй байх гурван шалтгаан

Оюутолгой ба улс төрчдийн хувилбар

УИХ-ын гишүүд шалгалтандаа тэнцэх үү?

Нөгөө иддэг уудагаараа ард түмэндээ алдаршсан 76 гишүүн өнөөдөр сонгогчдынхоо өмнө жинхэнэ эх орноо гэсэн сэтгэлтэй эсэхээ шалгуулахаар болоод байна. Олон нийтийн дунд маш их эсэргүүцэлтэй тулгараад оюутолгойн гэрээ УИХын энэ хаврын чуулганаар хэлэлцэхээр хойшлуулсан билээ. Ямар наад захын хүн монголд ямар ашиггүй болсныг хуруу дараад тайлбарлаж чадахаар илт монголыг басамжилсан энэ гэрээг эрхэм гишүүд батлах уу үгүй юу гэдгийг олон нийт нүд авилгүй харж байна. Хэдийгээр ху нам ардчилсан нам үргэлж хэн хэнийхээ харыг дуудалцдаг эрхэмүүд оюутолгойн асуудал дээр харин нэгдсэн үзэлтэй эх орны эрх ашгийг урьтал болгох нь уу гэсэн байдал сүүлийн үед ажиглах боллоо. Гэвч гол асуудал болсон яаж оюутолгойг хамтарч ашиглах талаар олигтой санаа хэлж байгаа хүн үнэхээр ховор байна. Нөгөө л 30 жил байх уу 15 жил байх уу, эсвэл тэр 100 сая ам. долларын хүү хэд байх уу энэ тэр гэсэн тулга тойрсон жижигхэн асуудлууд яриад байх юм. Ийм жижиг зүйлүүдтэй орооцолдоод байвал цаад канадууд бага сага засвар оруулсан нэртэй уужуу бодолтой монголуудыг залхтал нөгөө гэрээгээ түлхсээр байхыг бид харж магадгүй нь. цаад хөрөнгө оруулагдаас буулт хийх байдал өдий хүртэл харагдсангүй. Заавал эднийг ингэж өөгшүүлж байх шаардлага юу байгааг ойлгохгүй юм. чангахан шиг шийдвэртэй хариу өгөхгүй бол бидний янзыг үзсээр байх болно гэж мөрийцсөн ч бэлхэн байна. Энэ хүндрэлтэй байдлаас гарах арга ганцхан байна. Монголын талаас санаачлага гаргаж гэрээг ингэж хиймээр байна гэсэн төслөө хөрөнгө оруулагдад босго тавьж өгөх хэрэгтэй. Энэ шаардлагыг хангасан гэрээ төсөл боловсруулж чадахгүй бол дараагийнх нь гэх зоригтой байхгүй ингэж өмдөндөө дуслуулан хүүхэд шиг хөдөлж чадахгүй бол цаг хугацаа биднийг хүлээхгүй нь ойлгомжтой. Монголын талаас харин ямар шаардлага тавих ёстой гэхээр зайлшгүй байх ёстой гол тулгуур болох хамтарсан удирдлагатай компани байгуулах асуудлыг тодорхой тавих. Ингэсэн тохиолдолд л монголын тал алдахгүй байх наад захын нөхцөлөө бүрдүүлж чадна. Тэгэхээр эрхэм гишүүд чангахан шиг хариу өг та нар ийм нөхцөлийг бүрдүүл үгүй бол дараагийнхдаа зай болж өг гэж шийдмэг хариу өгөх хэрэгтэй байна. Шалгалтдаа ямар дүн авахыг хөндлөнгөөс хараад сууж байх л үлдэх шив. ЗА амжилт хүсье эрхэм гишүүдээ

Оюутолгойн гэрээг батлахгүй байх гурван шалтгаан

Оюутолгойн гэрээ УИХ-д өргөн баригдаад байгаа. Монголын талд өгөөж муутай гэрээ болсон талаар олон нийт, иргэд дургүцлээ илэрхийлж байна. Энэ удаа би яагаад энэ гэрээг Айванхоу Майнзтай хийх нь монголын талд маш өндөр эрсдэл учруулж болохыг ойлгомжтой байдлаар тайлбарлахыг зорилоо.

1. Даахгүй нохой булуу хураана
Канадын жижиг компани асар бага үнээр монголын өмнөд хэсгийн өргөн уудам нутгийг бараг 100 жил өмчлөх болж байна. Худалч хүнд гонконгийг англиуд түрээслэсэнтэй бараг адил хугацаагаар хэд дахин том газар нутгийг доорх баялагтай нь нэг өчүүхэн компанид арай ч өгчихгүй байлгүй дээ. АРААМАНДАА ЯАЖИГНАХ гэдэгтэй ойролцоо утгатай англи үг энэ канадын ард түмний үгсийн санд байдаг л байлтай. Байддаггүй байсан ч удахгүй энэ монгол үгний утгыг энэ жижиг компаний удирдлага мэддэг болох бизээ.

2. Айванхоугийн "арыг даах ах хүү" мөд босч ирэхгүйнээ
Айванхоу Майнзын санхүүжилт, техник технологийн "ар талыг даах" үүрэг хүлээж байгаа компани нь Рио Тинто. Энэ компани олон жил хуримтлагдсан асар их өрөө төлж дийлэхгүй дампуурлын ирмэгт тулаад байгаа билээ. Энэхүү санхүүгийн хүндрэлтэй байдлаас гарах арга нь бидний дотроо эмээж явдаг өмнөд хөрш болж таарч байх шиг байна. Хятадууд энэ компаний хувьцааны 9,3 хувийг эзэмшдэг ба энэ хувиа хоёр дахин нэмэгдүүлж 18 хувь болгохоор зорьж байгаа билээ. Ингэснээр хятадууд Рио Тинтогийн удирдлагад томоохон нөлөөлөлтэй болох бөгөөд энэ нь дан ганц монголчууд бидний сэрэмжлэх асуудал биш компанийг англичуудтай хамтран удирддаг австраличуудын хувьд ч тархи гашилгасан асуудал болоод байна. Австраличууд өөрсдийн удирдах эрхээ авч үлдэх эсэхээ 6 сард парламентаараа шийдэхээр хойшлуулсан билээ. Өөрөөр хэлбэл оюутолгойн эдийн засаг техникийн асуудлыг шийдэх компани маань хөл дээрээ босч чадах эсэх эргэлзээтэй байна. Босч ирлээ гэхэд ямар эзэнтэй ямар сэтгэлгээтэй компани болж хувирахийг хэн ч таашгүй.

3. Хямрал гэдэг мангаа хаалга тогшихоосоо өмнө замхран одох нь
Оюутолгойн гэрээг түргэн шийдэх хэрэгтэй гэж ярьж байгаа хүмүүсийн амнаас өөрсдийгөө зөвтгөж яаруулах болсон хамгийн гол шалтгаан санхүүгийн хямрал гээч хадны мангаа шиг зүйл юм байх. Яг үнэндээ энэ хямрал үнэхээр бидний идэх хоол өмсөх хувцаст нөлөөлөх төвшинд хүрсэн эсэхийг тодорхой мэдэж байгаа хүн байгаа ч юмуу. Харин өөрсдийнхөө оновчгүй удирдсныхаа хариуцлагыг бухах гоё ШАЛТАГ өөрөө гараад ирэх шиг боллоо. Тэгтэл сүүлийн үед дэлхийн томоохон гүрнүүдэд хямралыг ардаа орхиод дөхөж байгаа талаар яригдах боллоо. 3 сард 6500 хүрч байсан Дау индекс одоо 8000 гараад явж байна. Амнаасаа америкийн эдийн засгийн талаар таатай үг унагадаггүй Сорос хүртэл хамгийн хүнд хэцүү үеийг ардаа орхилоо гэж ярьж байна. Дэлхийн эдийн засгийн барометр зэсийн үнэ өнөөдөр мөн өсч 4700 гарчаад явж байна. Хэдийгээр бүх зүйл ард хоцроогүй ч эдийн засагт сэргэлт гарч эхлээд байгааг дэлхий нийтээр ярьж байхад бид юу юугүй яаран цөөн хэдэн төгрөгний төлөө асар том ордоо өгөх хэрэгтэй гэж үү

Тэгэхээр ийм байдалтай компанитай бид хувь заяагаа холбоод, холбох холбохдоо бүр нүдэн балай ганц олдсон их баялагаа даатгаад хаях гэж үү?

Алдах эсвэл хамтрах

Оюутолгойн талаар бүгд залхтал бичиж байгаа ч яг үндсэн гол асуудлаар биш өнгөц өөдөс гогцоотой орооцолдоод хий хүч тарамдаад байгааг хөндлөнгөөс хараад хий бухимдахдаа энэ товч блогийг нээхэд хүрлээ. Энд би таныг залхаахгүй, мөн толгой эргүүлэх элдэв хоосон юм бичихгүй.

Одоо гадуур яригдаж байгаа зүйлийг ажаад байхад хэдэн тоо, өнгөц төдий хэт детальчилсан асуудал дээр "ухнатаад" байх юм. Ийм том орд газар ашиглах асуудлыг ганц гэрээгээр зохицуулна гэдэг кинон дээр гардаг супермануудын л ажил байх. Цаад талаас нь баахан пи ар хийх гэж ядсан гаруудын мунхруулга гээд жирийн ард иргэдэд эх зах нь ойлгогдохооргүй хэлэлцээн болж байна. Гэтэл олон нийт хар зөнгөөрөө монголд онцын өгөөжгүй гэрээ хийгдэх гээд байгааг ойлгож хий л бухимдахаас цаашгүй байна. Яаж аль аль талдаа ашигтай гэрээ хийх талаар чадах ядахаараа санал дэвшүүлж байгаа ч олигтой гэмээр санаачлага гарахгүй, хий гол асуудлаа тойроод яриад байх юм.

Ийм шахамдуулсан нөхцөлд гэрээг хичнээн дахин засварласан ч "хийгүй" гэрээ хийнэ гэвэл ёстой үлгэрийн далай. Тэгээд ч бид туршлага муутай, ирээдүйд ямар арга мэх хэрэглэж биднийг молгидохыг тааж хэлшгүй. Янз бүрийн хөөрхөн арга хэрэглээд бидний хямгадах гээд оролдоод байгаа эд баялагийг биднээс цөлмөж болно.

За тэгвэл үүнээс ангижрах арга юу вэ? Хялбархан энгийн байдлаар энэ ээдрээтэй асуудлыг шийдэж болох уу?

Миний бодлоор ганц зөв гарц бол
ЗГ-ын оролцоотой хамтарсан компани байгуулах

Энэ л тохиолдолд
1. Бид уурхайн бүхий л үйл ажиллагаанд хяналт тавьж чадна. Тухай тухай үеийн нөхцөл байдалд тохирсон шийдвэрийг хамтран гаргах боломжтой болно. Өөрсдийн эд баялагтаа 30 жилд нэг удаа биш өдөр тутамд ойр хажуугаас нь хяналт тавьж, үйл ажиллагаа явуулахад гар бие оролцох бололцоотой болно. Хий хөндлөнгөөс эд нар яаж биднийг маллаж байгаа бол гэж хардахийн оронд жинхэнэ бодит байдлаа харж, нөхцөл байдалд тохирсон шийдвэр гаргах боломжтой болно.
2. Хамтарсан компани байгуулсан тохиолдолд бид жинхэнэ утгаараа томоохон компани удирдах, гадаад зах зээлтэй харьцах, томоохон төсөл хэрэгжүүлэх туршлага мэдлэгээ дээшлүүлэх боломжтой. Удирдлагын эрхийг бүхэл бүтэн 70 жил хүлээнэ гэдэг угаасаа хэтэрхий удаан биш гэж үү?
3. Бид өөрөө өөрсдийгөө урхинд оруулахаас зайлсхийж чадна. Бид яахаараа оюутолгойг ашиглахын тулд IM гээд дэлхий даяар хаа сайгүй ашигтай ашиггүй төсөл хэрэгжүүлж байгаа компаний хувьцааг худалдаж авах ёстой юм. Зөвхөн оюутолгойнхоо хувийг эзэмшвэл барав биш үү. Төр IMийн хувьцааг эзэмшинэ гэдэг улс үндэстнээрээ тэр нэг канадын компаний эрсдлийг даах урхинд орох маш өндөр эрсдэл хийх болж байна. Хаа байсан оюутолгойтой хамаагүй хөндлөнгийн үйл ажиллагаанд хөрөнгө оруулна гэдэг угаасаа маш тэнэг асуудал. Бид хамтран удирдлагад хяналт тавьснаар ямар зардлаар, ямар үйл ажиллагаа явуулж, түүнийгээ яаж тооцож байгаа нь тодорхойгүй хөндлөнгийн нэг компаний хувьцааг худалдаж авах шаардлагагүй болно.
4. Мөн гэрээг хамаагүй цомхон, уян хатан хийх бололцоотой болно. Олон жилээр хийсэн нэгэнт удирдлагыг хамтарч эзэмшиж байгаа учраас эрсдэл багасна.

Тэгэхээр Монголын талаас гаргаж тавих хамгийн наад захын нөхцөл хамтран компани байгуулах асуудал юм.

Үгүй бол одоо бид хэдхэн өдрийн дотор байж болох бүх нөхцөлийг тусгасан хэдэн боть нүсэр гэрээ хийх. Энэ тохиолдолд ганц монголын талд ч биш нөгөө талдаа ч дутахгүй дарамт, бөөн хүнд суртал бий болгоно. Тэглээ ч энэ гэрээгээр бүх талыг хамарсан компаний үйл ажиллагааг хянах бололцоогүй. Ийм гэрээ байгуулах чадвар энэ ажлын хэсэгт байгаа гэдэг үнэхээр эргэлзээтэй. Гэрээг оруулж ирж байгаа сайд нь л гэхэд "хуулинд л 30 жил гэж байх шиг байхаар тэр чигээр оруулцаншдээ" гэж манарсан юм ярьж байхад ийм том цар хүрээтэй гэрээ хийх юу л бол.

Тийм болохоор шинээр Айванхо Майнзтай хамтарсан компани байгуулж, түүнийгээ харин хэрхэн, ямар оролцоотойгоор байгуулах вэ? гэдэг тал тээр нарийвчилж хэлэлцвэл үр дүнтэй гэж бодож байна. Далан жил гэдэг урт хугацаа. Алдсан алдаагаа залруулах тэр мөчийг одоогийн УИХын гишүүд лав амьддаа үзэж чадахгүй юм байна. Миний үеийн залуус үхэхээсээ өмнө үзэж чадвал их юм болох нь. Ингэж жаран дамжиж хүлээсэнд орохноо хэдэн долоо хоног сараар гэрээг хойшлуулж, шинээр хийхэд юу нь болохгүй гэж. Тэр хооронд зэсийн үнэ унах биш харин өсөх янзтай. Үгүй бол зэс хямд байхад заавал амжиж гэрээ хийх гээд яараад байгаа юмуу? Оюутолгойг ашиглахгүй л бол Монгол улс сүйрчих гээд байгаа юм шиг бичээд байх юм. Ер нь Оюутолгойн орд нээгдээгүй байсан бол яах байсан юм бол?